Historiek

Morele zorg in ziekenhuizen

De eerste stap richting morele bijstand zoals we die nu kennen werd gezet met het koninklijk besluit van 23 oktober 1964 betreffende de geldende normen voor ziekenhuizen. Dit stelt:

"dat de vrijheid van wijsgerige, godsdienstige of politieke overtuiging voor elke patiënt zal gewaarborgd worden.”

Het duurde echter nog tot 1970 vooraleer de ziekenhuizen hun deuren openden voor moreel consulenten. Het koninklijk besluit van 12 januari 1970 legt het volgende vast:

“Aan de bedienaren van de erediensten en de lekenraadgevers die door de patiënten gevraagd worden, zal ongehinderd toegang worden verleend tot de inrichting: zij moeten er voor de uitoefening van hun opdracht de geschikte sfeer en faciliteiten vinden. Volledige vrijheid van levensbeschouwing, godsdienst en politieke overtuiging dient aan iedereen gewaarborgd”.

In hetzelfde jaar werd De ‘Stichting voor Morele Lekenbijstand’ opgericht. De eerste voorzitter was Robert Dille. Toch zou het nog tot 1973 duren vooraleer moreel consulenten effectief aan de slag konden. De ministeriële omzendbrief van 3/11/1971, die de praktische uitvoeringsmodaliteiten regelde, werd immers kort na verschijnen ingetrokken wegens protest van de Caritas Catholica ziekenhuizen. Pas met de nieuwe omzendbrief van Minister de Saeger (5/4/1973) kwam er een regelgeving die tot op de dag van vandaag van kracht is. Hierin staat ondermeer:

Dat de patiënt bij opname in een ziekenhuis van zijn/haar rechten moet worden ingelicht via een informatienota waarvan de tekst vastligt (het keuzeformulier)
Dat de SMB erkend wordt als zendende instantie voor morele bijstand
Dat een prestatievergoeding verrekend wordt in de verpleegdagprijs om de moreel consulenten te vergoeden
Dat de patiënt het recht heeft om op elk ogenblik beroep te doen op de consulent en het ziekenhuis verplicht is om de consulent zo vlug mogelijk te verwittigen als er een aanvraag voor een gesprek wordt ingediend

Deze richtlijnen zijn nog steeds van toepassing en werden bevestigd in de ministeriële omzendbrief van de ministers De Galan en Colla (13 maart 1997).

Morele zorg in woonzorgcentra

De hierboven vernoemde omzendbrief de Saegher is niet van toepassing in woonzorgcentra. In woonzorgcentra wordt morele zorg geregeld door de omzendbrief van Busquin (5 juni 1990). Deze is inhoudelijk identiek aan de regeling voor ziekenhuizen, uitgezonderd dat er voor de moreel consulenten geen prestatievergoeding wordt voorzien.